Кіріспе
Іс жүргізу – құжаттарды жүйелі түрде жасау, оларды өңдеу, сақтау, жіберу және қабылдау бойынша іс-шаралар мен рәсімдер жүйесі болып табылады. Бұл процесс ұйымның жұмысын ұйымдастыруда, мемлекеттік басқаруда және жеке тұлғалар арасындағы құжат айналымын реттеуде маңызды рөл атқарады. Іс жүргізудің тарихы мен даму кезеңдері әрбір кезеңде өзгерістер мен жетілдірулерге ұшырап, қазіргі таңда оның жаңа бағыттары пайда болды. Бұл рефератта іс жүргізудің тарихы мен даму кезеңдері, оның негізгі ерекшеліктері мен маңызы қарастырылады.
Іс жүргізудің бастамасы мен тарихи кезеңдері
Іс жүргізудің негізі ежелгі заманнан басталады. Құжаттар мен хат-хабарлар алғаш рет көне өркениеттерде пайда болған. Мысалы, Месопотамияда, Египетте, Қытайда және Грецияда алғашқы жазбалар пайда болып, олар мемлекеттер арасындағы қарым-қатынасты реттеу үшін қолданылған.
- Ежелгі кезең (б.з.д. 3 мыңжылдық – б.з. IV ғасыр): Бұл кезеңде құжаттарды жазу және сақтау негізінен балшық тақталар мен папирус парақтарында жүзеге асырылды. Мысалы, Египетте және Вавилонда салықтарды жинау, сауда-саттықты реттеу, заңдарды сақтау үшін жазбалар жүргізілген. Алғашқы құжат айналымы негізінен сауда-саттық және мемлекеттік істерге қатысты болды.
- Орта ғасырлар (V-XV ғасырлар): Орта ғасырларда құжаттар көбіне шіркеулер мен монархиялық биліктің бақылауында болды. Құжаттарды жасау мен сақтау жұмысын монастырлар мен шіркеулер жүзеге асырды. Бұл кезеңде іс жүргізу негізінен хартиялар, қолжазбалар, патенттер мен мемлекеттік жарлықтар арқылы жүргізілді.
Іс жүргізудің дамуы мен заңдық негіздері
- Жаңа дәуір (XVI-XIX ғасырлар): Бұл кезеңде іс жүргізу күрделене түсті және алғаш рет құқықтық нормалар мен ережелер пайда болды. Европадағы құқықтық жүйелердің дамуымен бірге құжаттарды ресімдеу тәртіптері де құрылды. Сонымен қатар, бұған дейін тек шіркеулер мен мемлекеттік мекемелер ғана құжаттар жүргізген болса, енді жеке тұлғалар мен сауда ұйымдары да бұл жүйеге қосылды. Бұл кезеңде құжаттардың құқықтық күші мен олардың айналымы ресми түрде бекітілді.
- XX ғасыр: ХХ ғасырда іс жүргізу саласы ғылыми тұрғыда қарастырылып, бірқатар маңызды реформалар жүзеге асырылды. 1920 жылдары Кеңес Одағында «Құжат айналымы туралы» арнайы заңдар қабылданды. Әсіресе, құжаттарды электрондық түрде сақтау және өңдеу идеялары осы кезеңде дамыды. Бұл кезеңде іс жүргізудің стандарттары мен ережелері бекітіліп, түрлі ұйымдар мен мекемелерде құжат айналымы реттелді.
Қазіргі кездегі іс жүргізу және оның даму бағыттары
- Қазіргі кезең (XXI ғасыр): XXI ғасырда ақпараттық технологиялар мен цифрландыру іс жүргізуді жаңа деңгейге көтерді. Электрондық құжат айналымы, электрондық қолтаңба, автоматтандырылған жүйелер мен бағдарламалар іс жүргізу жүйесінде кеңінен қолданыла бастады. Қазіргі уақытта мемлекеттік және коммерциялық ұйымдар арасында құжаттарды электронды түрде тасымалдау, сақтау, талдау және өңдеу мәселелері шешіліп жатыр. Электрондық құжат айналымы заң жүзінде бекітіліп, көптеген елдерде электрондық құжаттарға қол қойып, оларды құқықтық тұрғыдан заңды деп тануға мүмкіндік беретін жүйелер іске қосылды.
- Цифрландыру мен автоматтандыру: Қазіргі таңда көптеген ұйымдар мен мекемелер құжат айналымын автоматтандыру үшін арнайы бағдарламалар мен платформаларды пайдаланады. Бұл технологиялар құжаттарды уақытында өңдеуге, сақтау мен бақылауға мүмкіндік береді. Электрондық құжат айналымы тиімділік пен жылдамдықты қамтамасыз етеді, сонымен қатар құжаттардың қауіпсіздігін арттырады.
Іс жүргізудің маңызы мен келешегі
Іс жүргізу әрбір ұйымның тиімді жұмыс істеуінің негізі болып табылады. Құжат айналымы тек қана ресми іс-әрекеттерді орындауға мүмкіндік бермейді, сонымен қатар жұмыс үрдісін тиімді ұйымдастыруға, құжаттардың сақталуын және оларды дұрыс пайдалануды қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, құқықтық тұрғыдан құжаттар мен жазбалар маңызды дәлелдер болып табылады, сондықтан оларды дұрыс рәсімдеу мен сақтау маңызды.
Қазіргі уақытта іс жүргізудің цифрлануы әлемдік деңгейде кең таралып келеді. Бұл үрдіс болашақта құжат айналымын барынша жеңілдетіп, уақыт пен ресурстарды үнемдеуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, жаңа технологиялар мен ақпараттық жүйелер іс жүргізудің тиімділігін арттыруға бағытталған.
Қорытынды
Іс жүргізудің тарихы мен дамуы адамзаттың құжат жүргізу, ақпарат сақтау және ресімдеу қажеттіліктерінің өзгерісіне сәйкес өрбіді. Бұл процесс әуелде қарапайым жазбалар мен хат-хабарлардан бастап, қазіргі уақытта күрделі автоматтандырылған жүйелер мен электрондық құжат айналымына дейін жетті. Іс жүргізудің дамуы қоғамның, мемлекеттік және коммерциялық ұйымдардың тиімді жұмыс істеуіне әсер етіп, болашақта да өз маңызын сақтайды.