Реферат тақырыбы: Мәдениет және өркениет: өзара байланысы мен ерекшеліктері
Кіріспе
Мәдениет пен өркениет – адамзат дамуының негізгі категориялары. Олар өзара тығыз байланыста болғанымен, әрқайсысының өзіндік ерекшеліктері бар. Бұл рефератта мәдениет пен өркениеттің мәні, олардың айырмашылықтары мен қоғам дамуына әсері қарастырылады.
Негізгі бөлім
1. Мәдениет пен өркениеттің мәні
Мәдениет – адамның шығармашылық әрекетінің нәтижесі. Ол рухани және материалдық құндылықтардан тұрады. Рухани мәдениетке тіл, дін, өнер, ғылым, моральдық құндылықтар жатады. Материалдық мәдениетке тұрмыс құралдары, сәулет өнері, технологиялар кіреді.
Өркениет – қоғамның әлеуметтік, саяси, экономикалық және технологиялық даму деңгейі. Ол белгілі бір аймақтың тарихи жетістіктерін, басқару жүйесін, заңдарын, экономикалық құрылымын қамтиды.
2. Мәдениет пен өркениеттің айырмашылықтары
Мәдениет халықтың дүниетанымы мен рухани өмірін көрсетсе, өркениет қоғамдық дамудың техникалық және әлеуметтік прогресімен байланысты. Мәдениет көбіне тұрақты, ұрпақтан-ұрпаққа беріледі, ал өркениет уақыт өте өзгеріп, жаңарып отырады.
Мәдениет адамның ішкі жан дүниесіне әсер етсе, өркениет оның өмір сүру жағдайларын жақсартады. Мысалы, бір қоғамда ғылым мен технология дамып, өркениет деңгейі жоғары болуы мүмкін, бірақ мәдени құндылықтар әлсіресе, рухани дағдарыс туындауы мүмкін.
3. Мәдениет пен өркениеттің өзара байланысы
Өркениет мәдениеттің дамуына ықпал етеді. Технологиялық жетістіктер өнер мен ғылымның дамуына жағдай жасайды. Сонымен қатар, мәдениет те өркениеттің бағыт-бағдарын айқындайды. Ұлттық мәдениетсіз өркениет толыққанды бола алмайды.
Қазіргі жаһандану дәуірінде мәдениет пен өркениеттің арақатынасы күрделене түсті. Кейбір елдерде өркениеттік даму мәдениеттің құндылықтарын өзгертуге немесе әлсіретуге әкеліп соғады. Сондықтан мәдени мұраны сақтау – өркениеттің маңызды міндеттерінің бірі.
Қорытынды
Мәдениет пен өркениет – қоғам дамуының ажырамас бөліктері. Мәдениет адамның рухани әлемін байытады, ал өркениет оның тұрмысын жақсартады. Бұл екі ұғым бір-бірін толықтырып, қоғамның тұрақты дамуын қамтамасыз етеді.
Пайдаланылған әдебиеттер
- Тәжин М. «Мәдениет және өркениет».
- Қасымжанов А. «Қазақ мәдениетінің философиясы».
- Назарбаев Н.Ә. «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру».