Тақырыбы: Музыка және адамның психологиясына әсері
Кіріспе
Музыка – бұл адам өмірінің ажырамас бөлігі, ол адам эмоциялары мен психологиясына терең әсер етеді. Әрбір адам өмірінде музыка әртүрлі көңіл-күй мен сезімдерді оятады. Музыка арқылы адамның ішкі әлемі бейнеленіп, сыртқы әлеммен байланысы орнатылады. Бұл рефератта музыка мен адамның психологиясы арасындағы байланысты зерттеп, музыка арқылы адамның эмоциялық және психологиялық жағдайына қалай әсер етуі мүмкіндігін қарастырамыз.
Музыка мен эмоциялар арасындағы байланыс
Музыка – бұл адамның психикасына терең әсер ететін құрал, ол адамның эмоцияларын қозғай алады. Әр музыкалық шығарманың өзіндік ритмі, әуені мен әуезі адамның эмоцияларына сәйкес келеді. Тыныш, баяу әуендер көбіне адамды тыныштандырып, стресс пен уайымнан арылуға көмектессе, жылдам, көтеріңкі әуендер адамның көңіл-күйін көтеріп, оның энергиясын арттыра алады.
- Музыка мен күйзеліс
Музыка күйзеліс пен стрессті жеңілдетуде маңызды рөл атқарады. Зерттеулер көрсеткендей, классикалық музыка мен табиғат әуендері адамды тыныштандырып, жүйке жүйесін қалпына келтіруге көмектеседі. Сонымен қатар, музыка күйзеліс кезінде адамның эмоциялық жағдайын жеңілдетіп, психикалық тыныштық орнатады. - Көңіл-күйді жақсарту
Музыканың көңіл-күйге әсері кеңінен танылған. Өткір, көңілді әуендер адамның көңіл-күйін жақсартып, оның әлеуметтік белсенділігін арттыруға көмектеседі. Сонымен қатар, қарапайым әндер мен жеңіл әуендер адамды сергітеді, оның қайғылы немесе жағымсыз ойларынан арылуға мүмкіндік береді.
Музыка және мидың әсері
Музыка адам миына айтарлықтай әсер етеді. Әр түрлі музыкалық әуендер мен ритмдер мидың әртүрлі бөліктеріне әсер етіп, адамның сезімдері мен ойлау қабілетін өзгертеді.
- Мидың эмоциялық реакциялары
Музыка мидың эмоциялық орталықтарын қоздырады. Тыныш музыка меланхолиялық сезімдерді оятуы мүмкін, ал қуанышты және жеңіл әуендер адамның эмоциялық тұрақтылығын арттырады. Жылдам ритмдер ми қыртысына әсер етіп, ағзаға қоздырушы әсер береді. - Жадты жақсарту
Музыка адамның жадын жақсартуға көмектеседі. Көптеген зерттеулер музыканың миға жағымды әсер етуі арқылы адамға ақпаратты ұзақ уақыт бойы есте сақтауға мүмкіндік беретінін көрсеткен. Музыканы тыңдағанда адам өзінің өткен тәжірибелерін еске түсіріп, жаңа мәліметтерді жеңіл меңгеріп алуы мүмкін.
Музыка және тұлғалық даму
Музыка адамның тұлғалық дамуына да үлкен әсер етеді. Музыканы тыңдау және музыкалық шығармашылықпен айналысу адамның өзін-өзі тануына, өз эмоцияларын түсінуіне көмектеседі.
- Өзін-өзі тану
Музыка адамның ішкі дүниесімен байланыс орнатуға мүмкіндік береді. Әрбір адам белгілі бір музыканы тыңдай отырып, өз сезімдерін, ойларын түсінеді, сол арқылы өзін-өзі тану жолында жаңа қырлар ашылады. Музыка адамға өз мінез-құлқын, сезімдерін бақылауға және өз өмірін жақсартуға бағыттайды. - Шығармашылық қабілеттерді дамыту
Музыка шығармашылық қабілеттерді дамытудың маңызды құралы болып табылады. Музыканы тыңдау немесе ойнау адамның ойлау қабілетін, шығармашылық қиялын және интуициясын дамытады. Бұл қасиеттер тек музыкамен айналысатын адамдарға ғана емес, жалпы қоғам үшін де маңызды. Музыка шығармашылық тұрғыда еркін болуға және адамның ішкі мүмкіндіктерін толық аша білуге мүмкіндік береді.
Музыка және әлеуметтік қарым-қатынастар
Музыка адамның қоғамдағы әлеуметтік қарым-қатынастарын да қалыптастырады. Музыкалық шығармалар қоғамдық нормалар мен құндылықтарды түсінуге, қоғамда өз орнын табуға көмектеседі.
- Әлеуметтік қарым-қатынас және музыка
Музыка адамдар арасында әлеуметтік байланысты нығайтуға көмектеседі. Әр түрлі мәдениеттер мен этникалық топтар арасында музыка ортақ түсінік тудырады. Музыка сонымен қатар қоғамдастығында біріктіруші күш болып табылады, өйткені ол әрбір адамды өз сезімдерін бөлісуге және ортақ мақсаттар үшін бірге әрекет етуге шақырады. - Топтық терапия
Музыка топтық терапияда да кеңінен қолданылады. Музыка арқылы адамдар өз сезімдерімен бөлісіп, эмоционалдық және психологиялық мәселелерін шешуге көмектеседі. Топтық музыкалық терапия көбіне адамның ішкі мәселелерін шешуге және психологиялық тұрғыдан көмектесуге бағытталған.
Қорытынды
Музыка – адамның психологиясы мен эмоциясына үлкен әсер ететін күшті құрал. Ол адамның ішкі дүниесін терең түсінуге көмектесіп, адамның сезімдеріне және көңіл-күйіне ықпал етеді. Музыка адамның тұлғалық дамуында маңызды рөл атқарып, қоғаммен байланыс орнатуға ықпал етеді. Ол тек эстетикалық ләззат алу ғана емес, сонымен қатар адамның психологиялық және әлеуметтік денсаулығына да оң әсерін тигізеді.
Пайдаланылған әдебиеттер
- Г. Эмерсон — «Музыка және психология»
- Т. Драйзер — «Музыка және адамның эмоциялары»
- С. Дэвис — «Музыка мен психологияның байланысы»