Мәдениет тарихы: Ренессанс және Барокко туралы реферат
Кіріспе
Ренессанс пен Барокко – Еуропа тарихындағы екі ұлы мәдени қозғалыс, олардың әрқайсысы өз уақытында ерекше ықпал жасады. Ренессанс мәдениетінің негізінде адамзаттың өткен дәуірге деген жаңаша көзқарасы мен ғылыми ашылулар жатса, Барокко кезеңі эмоция мен драмалық экспрессияға толы көркемдік ағым болды. Бұл рефератта Ренессанс және Барокко мәдени қозғалыстарының ерекшеліктері, олардың адамзат тарихындағы маңызы мен мәдени саладағы іздері қарастырылады.
Ренессанс: Қайта өрлеу дәуірі
- Ренессанстың пайда болуы және ерекшеліктері
Ренессанс (лат. renascimento — қайта өрлеу) – ортағасырлық дүниетаным мен мәдениетке қарсы шыққан және антика дәуірінің философиясы мен өнерін жаңғыртуға ұмтылған мәдени қозғалыс. Ренессанс XV-XVI ғасырларда Италияда басталып, кейін Еуропаның басқа елдеріне тарады. Бұл кезеңнің басты ерекшелігі адамның шығармашылық потенциалын жоғары бағалау, ғылым мен өнерді дамытуға ерекше көңіл бөліну болды.
Ренессанс өзінен бұрынғы ортағасырлық қараңғылық пен догмаларды еңсеріп, адамзаттың ақыл-ойына, табиғатқа және ғылыми зерттеулерге негізделген дүниетаным қалыптастырды. Оның басты тақырыбы – адам мен оның табиғаттағы орнын түсіну, өнер мен ғылымдағы адамның даралығын мойындау.
- Ренессанстың өнері
Ренессанс кезеңіндегі өнерде адам денесінің сұлулығын, пропорцияларын зерттеу, перспектива және жарық пен көлеңкенің ойнауы маңызды орын алды. Суретшілер мен мүсіншілер, мысалы, Леонардо да Винчи, Микеланджело, Рафаэль және Донателло өз шығармаларында адам бейнесін жоғары дәрежеде жеткізе білді. Леонардо да Винчи өзінің «Мона Лиза» картинасы мен «Құтқарушы» туындысында адам табиғаты мен эмоцияларын терең зерттеді.
Ренессанс кезеңіндегі өнердің тағы бір ерекшелігі – өнер туындыларының ғылыми негіздермен үйлесуі. Мысалы, архитекторлар мен инженерлер Ренессанс кезінде ғылыми және математикалық принциптерді пайдаланып, ғимараттар мен кесенелерді салды.
- Ренессанс мәдениетінің философиясы
Ренессанс философиясы негізінен гуманизмге сүйенді. Гуманизм – бұл адамды, оның ақыл-ойы мен шығармашылық қабілетін жоғары бағалайтын ағым. Оның өкілдері Антуан де Сен-Экзюпери, Петрарка, Эразм Роттердамский, Томас Мор секілді философтар мен жазушылар болды. Бұл философтар адамға, оның жеке басына және әлемді тануға деген жаңа көзқарастарды ұсынды.
Барокко: Шексіз драматизм дәуірі
- Барокконың пайда болуы және ерекшеліктері
Барокко – XVII ғасырдың басынан бастап XVIII ғасырдың ортасына дейін дамыған көркемдік стиль мен мәдени қозғалыс. Барокко сөзі итальян тілінен шыққан және «қымбат, ерекше» деген мағынаға ие. Барокко өнерінде эмоция, драматизм, қымбат материалдар мен үлкен әсерлі композициялар басты орын алды. Бұл стиль көбінесе католик шіркеуінің ықпалымен дамып, дін мен билікке қатысты мәжбүрлікті, ғажаптықты көрсететін бейнелерді ұсынды.
Барокконың негізгі ерекшелігі – бұл эмоцияның және драмалық көріністердің әсерлі көрінісі. Осы кезеңде адамның сыртқы әлемге әсері мен табиғаттың күш-қуатын түсіну туралы терең ойлар мен шығармашылық идеялар пайда болды.
- Барокко өнері
Барокконың өнерінде үлкен көлемдер, драмалық жарық пен көлеңке контрасттары, сәнді және күрделі безендірулер басты орын алды. Суретшілер мен мүсіншілер, мысалы, Караваджо, Питер Пауль Рубенс, Диего Веласкес, Джан Лоренцо Бернини өз туындыларында сезімдер мен эмоцияларды терең жеткізуге тырысты. Караваджоның «Әулие Матфей» туындысы мен Бернинидің «Әулие Терезаның экстазасы» туындысында қарапайым адамдар мен қасиетті тұлғалар арасындағы шексіз драматизм бейнеленген.
Барокко кезеңінде архитектура да ерекше дамыды. Құрылыс ғимараттары мен шіркеулерде сәнділік, әсемдік және биік төбелер көрініс тапты. Мысалы, Римдегі Св. Петр шіркеуі мен Венециядағы Сан-Марко соборы осы стильдің ең көрнекті мысалдары болып табылады.
- Барокко философиясы
Барокконың философиясы терең контрасттарға, адамның ішкі күресі мен өмір мен өлімнің арасындағы тығыз байланысты бейнелеуге негізделді. Бұл кезеңде дін мен философия тығыз байланыста болды, ал католик шіркеуі Барокконың өнері мен әдебиетін қолдады. Барокко адам өмірінің мәнін іздеген, оның сенім мен күмән арасындағы шексіз күресін бейнелеген философиялық бағыт болды.
Қорытынды
Ренессанс пен Барокко мәдени ағымдары адамзаттың тарихындағы маңызды кезеңдер болып саналады. Ренессанс адамның ақыл-ойы мен шығармашылығын жаңа деңгейге көтерсе, Барокко эмоция мен драманың жоғары деңгейіне жеткен кезең болды. Бұл екі мәдени қозғалыс Еуропа тарихында өнер мен философияның дамуына үлкен ықпал етті және қазіргі заман мәдениетінің қалыптасуына әсерін тигізді. Ренессанс пен Барокко мәдениеттері адамзаттың өз-өзіне деген көзқарасын тереңдетіп, өнерде шексіз шығармашылық мүмкіндіктер ашты.