Гиподинамия және оның алдын алу
Кіріспе
Гиподинамия – физикалық белсенділіктің төмендеуі, яғни адамның қозғалыс белсенділігінің жетіспеушілігі. Қазіргі заманғы өмір салты (кеңседе жұмыс істеу, ұзақ уақыт компьютер мен телефон алдында отыру, көлікті жиі пайдалану) гиподинамияның кең таралуына себепші болып отыр. Бұл жағдай ағзаның барлық жүйелеріне теріс әсер етеді және түрлі аурулардың дамуына әкелуі мүмкін.
1. Гиподинамияның ағзаға әсері
Физикалық белсенділіктің төмендеуі денсаулыққа келесі кері әсерлерін тигізеді:
- Жүрек-қан тамыр жүйесіне әсері: қан айналымының нашарлауы, гипертония, жүрек ауруларының даму қаупі.
- Бұлшықеттер мен сүйек жүйесіне әсері: бұлшықет әлсіздігі, остеопороз, омыртқа аурулары.
- Зат алмасуға әсері: семіздік, қант диабеті, холестериннің жоғарылауы.
- Психологиялық әсері: күйзеліс, ұйқының бұзылуы, депрессияға бейімділік.
- Иммундық жүйеге әсері: ағзаның инфекцияларға қарсы тұру қабілетінің төмендеуі.
2. Гиподинамияның алдын алу жолдары
Гиподинамияның алдын алу үшін күнделікті физикалық белсенділікті арттыру қажет.
2.1 Күнделікті белсенділік
- Күніне кемінде 30-60 минут қозғалу (жаяу жүру, жүгіру, велосипед тебу).
- Лифттің орнына баспалдақпен көтерілу.
- Көлік пен қоғамдық транспорттың орнына жаяу жүру.
- Әр сағат сайын 5-10 минуттық қозғалыс жасау (кеңседе жұмыс істегенде).
2.2 Дене шынықтыру жаттығулары
- Таңертеңгі жаттығу жасау – бұлшықеттерді сергітіп, ағзаны оятады.
- Аптасына кемінде 3-4 рет спортпен айналысу (жүзу, йога, фитнес, аэробика).
- Кеңседе қарапайым жаттығулар жасау (мойын мен арқа бұлшықеттерін созу, орындықтан тұрып-отыру).
2.3 Дұрыс тамақтану
- Ақуызға, дәрумендерге және минералдарға бай өнімдерді тұтыну.
- Майлы және өңделген тағамдарды азайту.
- Дұрыс су ішу режимін сақтау (күніне 1,5-2 литр су ішу).
2.4 Психологиялық денсаулық
- Белсенді өмір салтын дағдыландыру.
- Стрессті басқару әдістерін қолдану (медитация, дем алу жаттығулары).
- Табиғатта жиі серуендеу.
Қорытынды
Гиподинамия – қазіргі заманның ең өзекті мәселелерінің бірі. Физикалық белсенділікті арттыру, спортпен айналысу, дұрыс тамақтану және салауатты өмір салтын ұстану арқылы оны алдын алуға болады. Күнделікті қозғалысты арттыру – денсаулықты сақтау мен ұзақ өмір сүрудің басты шарты.