Этика туралы реферат
Кіріспе
Этика — адамзаттың моральдық нормалары мен құндылықтарын зерттейтін философия саласы. Оның мақсаты — жақсы мен жаман, дұрыс пен бұрыс, адалдық пен арамдық секілді ұғымдарды талдап, адамзат қоғамында дұрыс тәртіп пен мінез-құлықтың негіздерін айқындау болып табылады. Этиканың пайда болуы адам қоғамының дамуымен байланысты және әр дәуірде оның маңызы артып отырған.
Этиканың анықтамасы мен маңызы
Этика (грек тілінде «ethos» — мінез, әдет, дағды) — адамның жеке тұлғасы мен қоғам арасындағы моральдық қатынастарды зерттейтін ғылым. Әр халықтың, әр ұлттың өздерінің этикалық ұстанымдары мен дәстүрлері болғанымен, жалпы адамзатқа ортақ моральдық принциптер де бар. Бұл принциптер қоғамның моральдық дамуына және әр адамның өзіндік іс-әрекеттерінің бағалануы мен реттелуіне негіз болады.
Этика мен мораль арасындағы айырмашылық
Этика мен мораль терминдері жиі бір-біріне жақын, бірақ оларды бөлек қарастыру қажет. Мораль — бұл қоғамда қалыптасқан мінез-құлықтың, әрекеттердің, қарым-қатынастың жүйесі, яғни белгілі бір қоғамда не дұрыс, не бұрыс деген нормалар. Ал этика — моральдық құндылықтарды ғылыми тұрғыдан зерттейтін философиялық пән. Этиканың міндеті — адам әрекеттерін, оның моральдық жауапкершілігін талдау және қоғам үшін не дұрыс, не бұрыс екенін айқындау.
Этика түрлері
Этика түрлі салаға бөлінеді, оның ішінде:
- Жалпы этика — моральдың негіздерін зерттейді, адамгершілік пен оның принциптерін ашып көрсетеді.
- Мамандық этикасы — әртүрлі мамандықтарда кездесетін моральдық сұрақтарды қарастырады. Мысалы, дәрігерлер мен заңгерлердің этикасы.
- Саяси этика — саясатшылар мен билік өкілдерінің моральдық міндеттері мен жауапкершілігін зерттейді.
- Құқықтық этика — заң жүйесінде құқықты әділ қолдану, заң қызметкерлерінің мінез-құлқы мен этикалық нормаларына қатысты мәселелерді қарастырады.
Этикалық мәселелер
Кез келген қоғамның дамуында этикалық мәселелер туындап отырады. Мысалы, қазіргі таңда экология, адам құқықтары, ғылыми этика, жасанды интеллект және оның адам өміріне әсері секілді мәселелер күн тәртібіне шыққан. Әрбір жаңа технология немесе қоғамдағы өзгеріс жаңа этикалық сұрақтар тудырады. Бұл сұрақтарға дұрыс жауап табу үшін барлық салада этикалық қағидаларды сақтап, адамдардың құндылықтарына құрметпен қарау қажет.
Қорытынды
Этика тек философиялық ғылым ғана емес, ол қоғамның дамуына әсер ететін маңызды құрал. Ол адамдардың арасында адалдық, жауапкершілік, құрмет сияқты жоғары моральдық құндылықтарды қалыптастырады. Әр адам өз өмірінде этикалық нормаларды ұстанып, қоғамда жақсы қатынастар орнатуға атсалысуы керек.
Этика әртүрлі салада маңызды рөл атқарады, ол тек жеке тұлғаның емес, қоғамның дамуында да маңызды орын алады. Сондықтан біз этикалық принциптерді сақтау арқылы қоғамды жақсарта аламыз.