Тақырыбы: Өнердің жастардың тұлғалық дамуына әсері
Кіріспе
Өнер әртүрлі формада жасалады және оның әртүрлі салалары адам тұлғасының дамуына ықпал етеді. Әсіресе жастар үшін өнердің тәрбиелік рөлі өте зор. Музыка, бейнелеу өнері, театр, әдебиет сияқты өнер түрлері жас ұрпақты өз дүниетанымын қалыптастыруға, шығармашылық қабілеттерін ашуға және рухани өсуге бағыттайды. Өнер адамды қоғамға бейімдеумен қатар, оның эмоционалды, интеллектуалдық және рухани дамуына ықпал етеді. Бұл рефератта өнердің жастардың тұлғалық дамуына тигізетін әсері қарастырылады.
Өнер және жастардың тұлғалық дамуы
Өнер адамның жеке тұлғасының қалыптасуына ықпал етеді, әсіресе жастар үшін ол өзін-өзі тану, әлеуметтік және шығармашылық қабілеттерді дамытуға көмектеседі. Әртүрлі өнер түрлері жастарды өз-өзіне сенімді болуға, ой-өрісін кеңейтуге және тұлғалық өсуге шақырады.
- Өзін-өзі тану және өзін-өзі білдіру
Өнер адамның ішкі әлемін ашуға және оны сыртқа шығаруға мүмкіндік береді. Музыкамен немесе бейнелеу өнерімен айналысқан кезде адам өз сезімдерін, ойларын терең түсініп, оларды сыртқы әлеммен бөліседі. Бұл процесс жастарға өздерін дұрыс түсінуге және өздеріне деген сенімділікті қалыптастыруға көмектеседі. Өзін-өзі білдіру мен өзін тану өнер арқылы жүзеге асады, себебі әр шығармашылық процесс адамның ішкі әлеміне терең үңілуге, оны зерттеуге бағытталған. - Шығармашылық қабілеттерді дамыту
Өнер шығармашылықтың дамуына әсер етеді. Жас ұрпақтың шығармашылық қабілеттерін дамыту үшін өнердің түрлі жанрлары мен стильдері маңызды рөл атқарады. Сурет салу, музыка тыңдау, театрға бару, өлең жазу сияқты әрекеттер балалардың және жасөспірімдердің ойлау қабілеттерін кеңейтеді, олардың шығармашылық әлеуетін ашуға мүмкіндік береді. Бұл қабілеттер тек өнер саласында ғана емес, өмірдің басқа салаларында да пайдалы болады. - Эмоционалды даму
Өнер адамның эмоционалдық интеллектін дамытуға ықпал етеді. Музыка тыңдау, театрды көру немесе өнер туындыларын қабылдау барысында жастар түрлі эмоцияларды сезінеді, оларды дұрыс түсініп, дұрыс бағалауға үйренеді. Бұл, өз кезегінде, адамның эмоционалды дамуын қамтамасыз етеді және ол өз сезімдерін басқалармен бөлісуге қабілетті болады.
Өнер және моральдық тәрбиелеу
Өнер адамның моральдық тұрғыда қалыптасуына да әсер етеді. Әсіресе әдебиет, театр және кино сияқты өнер түрлері адамгершілік мәселелерін көтеріп, жас ұрпақты дұрыс өмір сүруге, әділеттілікке, адалдыққа, достыққа тәрбиелейді.
- Моральдық құндылықтарды қалыптастыру
Өнердің басты мақсаты тек көңіл көтеру ғана емес, қоғамдағы маңызды мәселелерді көрсету, моральдық және этикалық құндылықтарды насихаттау болып табылады. Мысалы, әдеби шығармалар мен театр қойылымдары адамның ішкі жан дүниесін зерттей отырып, оны жақсы мен жаманның, әділеттілік пен әділетсіздіктің, сұлулық пен жексұрындықтың айырмашылығын түсінуге үйретеді. Бұл процесс жастардың дұрыс өмір сүру салтын қалыптастырады. - Әлеуметтік жауапкершілік
Өнер жастарды қоғамдық өмірге, қоғамдағы проблемаларға жауапкершілікпен қарауға үйретеді. Театр, кино және әдебиет көбінесе қоғамның әлеуметтік мәселелерін қозғап, сол мәселелерге көзқарас қалыптастырады. Бұл жас ұрпақты өз қоғамының мүшесі ретінде жауапкершілікті сезінуге бағыттайды. Өнердің ықпалымен жастар әлеуметтік мәселелерді түсініп, оларды шешу жолдарын іздеуге тырысады.
Өнер және жастардың әлемге деген көзқарасы
Өнердің жастарға әсері олардың әлемге деген көзқарасын кеңейтуге көмектеседі. Әртүрлі мәдениетпен танысу, басқа халықтардың өнерін түсіну жастарды толеранттылыққа, ашықтыққа және әлемді кеңірек көруге үйретеді.
- Мәдениетаралық байланыс
Өнер жастарды түрлі мәдениеттермен таныстыру арқылы олардың дүниетанымын кеңейтеді. Музыка, әдебиет, театр және бейнелеу өнері әрбір ұлттың мәдениеті мен тарихын көрсетеді. Бұл мәдениеттер арасындағы айырмашылықтар мен ұқсастықтарды түсінуге мүмкіндік береді және жастарды әлемдегі әртүрлі халықтармен келісімде өмір сүруге үйретеді. - Әлемді жаңа қырынан көру
Өнер арқылы жастар әлемді тек жеке тәжірибелермен емес, көпшіліктің көзқарасымен көруді үйренеді. Әр түрлі мәдениеттердің және қоғамдардың өнерін зерттеу жастардың әлемге деген көзқарасын кеңейтеді, олар әрбір халықтың өзіндік құндылықтары мен ерекшеліктерін түсінуге мүмкіндік алады.
Қорытынды
Өнердің жастардың тұлғалық дамуына әсері өте зор. Ол жас ұрпаққа өзін-өзі тануға, шығармашылық қабілеттерін дамытуға, эмоционалды және моральдық тұрғыдан өсуге ықпал етеді. Өнер жастарды қоғамдық мәселелерге бейімдеп, олардың дүниетанымын кеңейтіп, басқа мәдениеттерді түсінуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, өнер арқылы жастардың дүниетанымдық және рухани тұрғыдан қалыптасуы, олардың әлеуметтік жауапкершілігін арттыруы жүзеге асады. Өнер – жастардың тұлғалық дамуының маңызды құралы, әрі ол олардың болашақ өмірінің негізін қалайды.
Пайдаланылған әдебиеттер
- Н. Г. Чернишова — «Өнер және оның тұлғаның дамуына әсері»
- В. Л. Каневский — «Өнер арқылы жастар тәрбиесі»
- Т. А. Ахметов — «Өнердің қоғамдағы рөлі»