Қытай тарихындағы негізгі кезеңдер
Қытай тарихы мыңдаған жылдар бойы қалыптасып, көптеген кезеңдерден өтті. Бұл кезеңдер Қытай мәдениеті мен саясатының дамуына зор ықпал етті. Қытай тарихындағы негізгі кезеңдерге мыналар жатады:
- Ежелгі Қытай (Б.з.д. 2070–221 жж.) Қытай тарихының алғашқы кезеңі «Ежелгі Қытай» деп аталады. Бұл кезеңде Қытайда алғашқы мемлекеттер мен династиялар пайда болды. Б.з.д. 21 ғасырда Ся (Xia) династиясы құрылған болатын. Одан кейін Шан (Shang) және Чжоу (Zhou) династиялары билік құрды. Бұл кезеңде Қытайда жазу, мәдениет, ауыл шаруашылығы мен металл өңдеу өнеркәсібі дамыды.
- Императорлық кезең (221 б.з.д. – 1912 жж.) Бұл кезеңде Қытайда көптеген ірі династиялар билік етті. Қытайдың бірігуі мен ұлғаюы осы кезеңде орын алды. Б.з.д. 221 жылы Цинь (Qin) династиясы Қытайды біріктіріп, алғашқы императорлық мемлекет құрды. Одан кейін Хань (Han), Тан (Tang), Сун (Song), Юань (Yuan), Мин (Ming) және Цин (Qing) династиялары Қытайды басқарды.
- Хань династиясы (б.з.д. 206 – 220 жж.) Қытайдың тарихындағы аса маңызды кезеңдердің бірі болып табылады. Бұл кезеңде Қытай экономикасы мен мәдениеті гүлденді. Хань империясы Ұлы Жібек жолын ашып, Қытайдың әлемдік саудаға қосылуына мүмкіндік берді.
- Тан династиясы (618 – 907 жж.) бұл кезеңде Қытай мәдениеті мен өнері жаңа деңгейге жетті. Тан кезеңі Қытайдағы алтын ғасыр деп аталады, өйткені ғылым, әдебиет және өнер салаларында көптеген жетістіктерге жетілді.
- Юань династиясы (1271 – 1368 жж.) Монғол империясының негізін қалаушы Шыңғыс ханның немересі Құбылай ханның басқаруымен Қытайды басқарып, империяның құрылымында көптеген өзгерістер болды.
- Қазіргі кезең (1912 – бүгінгі күнге дейін) 1912 жылы Цин империясының құлауынан кейін Қытайда жаңа кезең басталды. Республикалық Қытай құрылып, ұлттық жаңару мен модернизацияға бағытталған реформалар жүргізілді. Алайда бұл кезеңде көптеген саяси және әлеуметтік қиындықтар орын алды. 1949 жылы Қытайда Қытай Халық Республикасының құрылуы, коммунистік партияның билікке келуі Қытай тарихындағы маңызды оқиға болды.
- Қытай Халық Республикасы 1949 жылы құрылды. Мао Цзедунның басшылығымен Қытай социалистік мемлекет ретінде жаңарды. Бұл кезеңде көптеген реформалар мен өзгерістер болды, соның ішінде ұжымдастыру, мәдени революция сияқты саяси науқандар жүргізілді.
Қытай тарихындағы әр кезең өзінің ерекше саяси, мәдени және экономикалық ерекшеліктерімен айшықталады. Бұл кезеңдер Қытайдың қазіргі әлемдегі орнына үлкен ықпал етті.