Жеке бас гигиенасы және аурулардың алдын алу
Кіріспе
Жеке бас гигиенасы – денсаулықты сақтау және аурулардың алдын алу үшін әр адамның күнделікті орындауы қажет тазалық шаралары. Гигиенаны сақтау – жұқпалы аурулардан қорғанудың ең тиімді жолдарының бірі. Дұрыс гигиеналық әдеттер ағзаның қорғаныш қабілетін арттырып, өмір сүру сапасын жақсартады.
1. Жеке бас гигиенасының негізгі бағыттары
1.1 Қол гигиенасы
- Қолды сабынмен жиі жуу – бактериялар мен вирустардың таралуын болдырмаудың ең тиімді әдісі.
- Қолды жуу қажет:
- Тамақ дайындау алдында және кейін.
- Дәретханаға барғаннан кейін.
- Жануарлармен байланыстан соң.
- Жөтеліп немесе түшкіріп болғаннан кейін.
- Көшеден келгеннен кейін.
1.2 Ауыз қуысы гигиенасы
- Тіс пен қызыл иекті қорғау үшін күніне екі рет (таңертең және кешке) тіс тазалау керек.
- Тіс жібі мен ауыз шайғыштарды пайдалану қажет.
- Жылына кемінде екі рет стоматологқа тексерілу ұсынылады.
1.3 Дене гигиенасы
- Күнделікті душ қабылдау теріні тазалап, бактериялардың көбеюін азайтады.
- Киімді таза ұстау, әсіресе іш киімді жиі ауыстыру маңызды.
- Шаш пен тырнақты таза ұстау керек.
1.4 Шаш және бас терісі гигиенасы
- Аптасына кемінде 2-3 рет шашты жуу қажет.
- Бас терісін зақымдамай, жұмсақ сусабын қолдану ұсынылады.
1.5 Киім және аяқ киім гигиенасы
- Киімді үнемі ауыстырып, жуып отыру керек.
- Табиғи маталардан жасалған, ауа өткізетін киімдер таңдау ұсынылады.
- Аяқ киімді таза ұстау және ауа өткізетін материалдардан таңдау керек.
2. Аурулардың алдын алу шаралары
2.1 Инфекциялық аурулардың алдын алу
- Қол гигиенасын сақтау – вирустық және бактериялық инфекциялардың таралуын азайтады.
- Үйді желдетіп, таза ұстау.
- Жеке заттарды (сүлгі, тіс щеткасы) басқа адамдармен бөліспеу.
2.2 Вакцинация
- Вакцинация – инфекциялық аурулардың алдын алудың ең тиімді әдісі.
- Тұмау, қызылша, дифтерия, В гепатиті сияқты ауруларға қарсы екпелер алу қажет.
2.3 Дұрыс тамақтану және иммунитетті нығайту
- Витаминдер мен минералдарға бай тағамдарды тұтыну (С, D, А дәрумендері).
- Дұрыс тамақтану арқылы ішек микрофлорасын жақсарту.
- Дұрыс су балансын сақтау (күніне кемінде 1,5-2 литр су ішу).
2.4 Физикалық белсенділік және ұйқы тәртібі
- Спортпен айналысу – ағзаның қорғаныс қабілетін жақсартады.
- Таза ауада серуендеу, дене шынықтыру жаттығуларын жасау қажет.
- Күніне 7-9 сағат ұйықтау – иммунитетті сақтау үшін маңызды.
2.5 Стрессті басқару
- Созылмалы стресс иммундық жүйені әлсіретеді.
- Медитация, йога және дұрыс тыныс алу жаттығулары стрессті азайтуға көмектеседі.
Қорытынды
Жеке бас гигиенасын сақтау – көптеген аурулардың алдын алудың ең қарапайым және тиімді жолы. Дұрыс тазалық әдеттері инфекциялардың таралуын болдырмауға көмектеседі, ал салауатты өмір салтын ұстану денсаулықты нығайтады. Әр адам өз гигиенасына мән берсе, қоғамдағы жалпы санитарлық жағдай жақсарып, өмір сапасы артады.